Naukowcy są zgodni – szczepienia trzecią dawką szczepionek przeciwko
COVID-19 są kluczowe w ochronie przed wariantem Omikron. Tymczasem tzw.
booster (dawkę przypominającą) przyjęło w Polsce niespełna 30 proc.
społeczeństwa. Eksperci apelują o zapisywanie się po kolejną dawkę
szczepionki i sugerują, że mieszany schemat szczepień wypada lepiej niż
trzy dawki preparatu od tego samego producenta.

1. Dwie dawki szczepionki chronią przed Omikronem maksymalnie w 10 proc.

Choć przez Polskę przetacza się piąta fala zakażeń wariantem Omikron, a
liczby dziennych przypadków wciąż są rekordowo duże, Polacy niechętnie
sięgają po trzecią dawkę szczepionki. Na świecie zaś powstają kolejne
analizy dowodzące wysokiej skuteczności tzw. boostera neutralizującego
nowy wariant.

Jedną z nich jest analiza, która ukazała się na łamach pisma "The
Conversation" autorstwa wirusologa, dr. Nathana Bartletta z
australijskiego Uniwersytetu w NewCastle, który pokazuje, jak trzecia
dawka szczepionki radzi sobie z Omikronem w porównaniu z dwiema dawkami.
Naukowiec bazował na danych zebranych przez Brytyjską Agencję
Bezpieczeństwa Zdrowia (UKHSA).

Dr Barlett zauważa, że dwie dawki szczepionki nie są tak skuteczne, jak
w przypadku innych wariantów ze względu na mutacje, które spowodowały,
że białko kolca Omikronu znacznie różni się od białka Delty i
oryginalnego wirusa SARS-CoV-2, pod które stworzone zostały nasze
szczepionki. To sprawia, że tylko niektóre przeciwciała indukowane przez
szczepienie nadal będą wiązać się z białkiem kolca Omikronu i hamować
dostanie się patogenu do komórek.

Do słabszej efektywności szczepionek przyczynia się także fakt, że
przeciwciała generowane przez szczepienie z czasem stopniowo zanikają.

- Pojawiające się dowody sugerują, że dwie dawki szczepionki przeciw
COVID-19 zapewniają zaledwie 0-10 proc. ochrony przed zakażeniem
Omikronem pięć do sześciu miesięcy po drugim szczepieniu – mówi dr
Nathan Bartlett. – Tak więc po dwóch dawkach nie możesz twierdzić, że
jesteś "w pełni zaszczepiony", szczególnie jeśli od drugiej immunizacji
minęły miesiące – zauważa naukowiec.

Wirusolog dodaje jednak, że nawet po dwóch dawkach pozostaje nam pewna
ochrona przed ciężką chorobą i hospitalizacją.

- Dane z Wielkiej Brytanii sugerują, że dwie dawki preparatów
AstraZeneki lub Pfizera zapewniają około 35-procentową ochronę przed
hospitalizacją do sześciu miesięcy po drugiej dawce – dodaje ekspert.

2. Trzecia dawka konieczna w walce z Omikronem

Z analizy dr. Bartletta wynika, że ochrona przed objawowym zakażeniem
Omikronem zostaje przywrócona do 60-75 proc. w ciągu dwóch do czterech
tygodni od podania dawki przypominającej (w badaniu uwzględniono
preparaty Pfizera oraz Moderny). Okazuje się, że po trzech miesiącach
trzecia dawka szczepionki do 70 proc. chroni przed objawową infekcją
oraz do 85 proc. przed hospitalizacją. Dla porównania dwie dawki
szczepionki po trzech miesiącach chronią przed infekcją do 10 proc.

Dr Bartlett podkreśla jednak, że ochrona trzeciej dawki również słabnie.
Po 15 tygodniach (niecałe cztery miesiące) ochrona przed zakażeniem
Omikronem wynosi 30-40 proc. – Tak więc, niestety, infekcje przełomowe
nadal będą powszechne – przyznaje dr Bartlett.

- Na szczęście ochrona przed hospitalizacją pozostaje znacznie wyższa,
do około 90 proc. po dawce przypominającej Pfizera (po 10-14 tygodniach
spada ona do 75 proc.), w przypadku preparatu Moderna to 90-95 proc. do
dziewięciu tygodni po dawce przypominającej – dodaje ekspert.

3. Dr Zmora: Najwięcej przeciwciał ochronnych po mieszanym schemacie
szczepień

Dr Paweł Zmora, kierownik Zakładu Wirusologii Molekularnej Instytutu
Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu, potwierdza informacje o słabej
skuteczności dwóch dawek szczepionki i dodaje, że najwięcej przeciwciał
po trzeciej dawce uzyskujemy, mieszając szczepionki wektorowe oraz mRNA.

- Trzecia dawka zwiększa poziom przeciwciał kilkukrotnie, a nawet
dziesięciokrotnie i co ciekawe najlepiej sprawdza się tu szczepienie
krzyżowe. Z badań, które przeprowadziliśmy w Instytucie, wynika, że
najlepszy poziom przeciwciał osiągają osoby, które najpierw zaszczepiły
się szczepionką wektorową, a następnie szczepionką mRNA – tłumaczy w
rozmowie z WP abcZdrowie dr Zmora.

Okazuję się, że przyjęcie preparatu wektorowego np. AstraZeneka i mRNA
może być skuteczniejsze niż przyjęcie trzech dawek preparatu mRNA.

- Znany też jest nam opis przypadku, gdzie jedna osoba, która otrzymała
dwie dawki preparatu AstraZeneki po kilku miesiącach praktycznie nie
miała już przeciwciał, były one poniżej poziomu wykrywania. Po przyjęciu
trzeciej dawki Moderny ten poziom przeciwciał skoczył do kilku tysięcy.
A to jest naprawdę ogromny wzrost. Co ciekawe, po tej trzeciej dawce
poziom był wyższy niż u niektórych osób, które przyjęły trzy dawki
szczepionki mRNA tej samej firmy – dodaje wirusolog.

Naukowcy nie wiedzą jeszcze, dlaczego poziom przeciwciał po szczepieniu
krzyżowym jest wyższy.

- Odpowiedzi na to pytanie będziemy jeszcze pewnie szukali przez wiele
lat. Zapewne wpływają na to czynniki genetyczne, ale również nasza
odporność, stan psychofizyczny, czy wiele innych czynników. Mam
nadzieje, że uda nam się rozpoznać je wszystkie tak, by zoptymalizować
proces szczepień oraz być w stanie szczepić grupę tzw. non responders,
czyli osób, które pomimo tego, że są zaszczepione, nie wytwarzają
przeciwciał. A szacuje się, że ta grupa może liczyć nawet pięć procent
danego społeczeństwa – podsumowuje dr Zmora.

https://portal.abczdrowie.pl/trzecia-dawka-szczepionki-przeciwko-covid-19-czy-mieszany-schemat-szczepien-sprawdzi-sie-jako-booster