zara idę po jeszcze, ale zanim, przeczytałem diagnozę Rosjanina która wydaje się logiczna:

Rosję czeka nieunikniona klęska, a potem reforma.
Wojna Putina jest powtórzeniem rządów Mikołaja I

Siedem lat za słowa, 22 lata za pisanie dzienników, tortury w więzieniach, wojna rozpętana przeciwko sąsiedniemu krajowi, która pokazała prawdziwą siłę armii agresora.
Dyktator, podzielił swój kraj i cały świat. Gdzie podziała się Rosja i jak się z tego wydostanie? Odpowiada Andriej Zubow, rosyjski historyk, religioznawca i politolog, wyrzucony z prestiżowej moskiewskiej uczelni MGiMO za krytykę aneksji Krymu.

Obecna sytuacja Rosji przypomina ostatnie lata rządów cara Mikołaja I i jego wojnę krymską — niepotrzebną i głupią — która obnażyła słabość armii rosyjskiej — mówi Zubow i dodaje, "po klęsce Rosji w wojnie w Ukrainie opinia publiczna opowie się za reformami, za dialogiem i za zwrotem na Zachód, podobnie jak było po wojnie krymskiej". Wyznaje, że z "dość dużym optymizmem patrzy na perspektywy zwrócenia się Rosji po Putinie w stronę cywilizowanego świata".

Dzisiejsza Rosja jest porównywana z różnymi okresami w swojej historii, w tym z pierwszą rewolucją rosyjską, wojną rosyjsko-japońską i rokiem 1937 w ZSRR.

Do jakich czasów zbliżają się nasze dni?
- Przed pierwszą rewolucją rosyjską, a wojna rosyjsko-japońska była jej początkiem, nie było w Rosji masowych represji. Podczas rewolucji były represje i to było straszne. W ciągu ośmiu miesięcy istnienia wojskowe sądy polowe wydały 1102 wyroki śmierci. Stosunkowo niewiele, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że w tych samych miesiącach terroryści zabili 6991 osób i prawie tyle samo ranili. Ale nawet tego nie da się porównać z naszymi dniami. A jeszcze bardziej z 1937 r., kiedy setki tysięcy ludzi, a nawet miliony, zostało straconych i zabitych bez kary.

Prosimy o wsparcie niezależnych rosyjskich dziennikarzy z Nowej Gaziety
Obecnie w Rosji nic takiego się nie dzieje. Są aresztowania — bardzo selektywne, są grzywny, są deklaracje dotyczące zagranicznych agentów. Są też morderstwa zza rogu, jak zabójstwo Borysa Niemcowa czy Anny Politkowskiej. Ale dzięki Bogu nadal są odizolowani.

Obywatele otrzymują tytuł zagranicznych agentów, czyli wrogów ojczyzny.
- Oczywiście, ten "tytuł" jest niewygodny, ale nie pociąga za sobą utraty życia i mienia. Teraz Rosja jest wyraźnie państwem autorytarnym, demokracja została całkowicie zmiażdżona, nie można wyrazić woli narodu. Wszystkie przejawy masowego protestu są zakazane. Ten typ reżimu istniał w wielu krajach, na przykład w Ameryce Łacińskiej, aż do lat 70. Ale to z pewnością nie jest rok 1937 i nie czasy leninowsko-stalinowskiego bolszewizmu.

Może chodzi o to, że warunki życia są inne? Gdybyśmy przenieśli sowiecki reżim z lat 30. do współczesności, to co otrzymamy? Tak, nie zabijają ludzi. Ale siedem lat więzienia za słowa i 22 lata za nic...

- Przedstawiłem swoją opinię jako historyk. Tak, Rosja jest krajem autorytarnym, z całkowicie zniszczonymi wolnościami obywatelskimi, ale z pewnością nie jest to rok 1937. Wtedy był to klasyczny terror: ludzie byli zabijani lub torturowani na śmierć, by wszyscy inni milczeli i drżeli. Teraz nie ma nic takiego.

Ty i ja żyjemy w Rosji, mówimy o tym wszystkim. Byłoby to niemożliwe nie tylko w 1937 r., ale nawet w 1977 r. Za tę rozmowę zostalibyśmy aresztowani w ciągu jednego dnia.

Z jakim okresem w historii Rosji porównałby więc pan nasze czasy?

- I to jest właściwe pytanie. Porównałbym nasze czasy z ostatnimi siedmioma latami panowania Mikołaja I, czyli między 1848 a 1855 r. Wówczas nastąpiło również rozproszenie wydziałów filozoficznych uniwersytetów, całkowita kontrola nad dyscyplinami humanistycznymi, aresztowania, nawet Iwan Turgieniew został aresztowany. Istniał wtedy np. zakaz nazywania Gogola wybitnym pisarzem.

Ale nie było masowych morderstw. Nie było żadnych morderstw, żadnych egzekucji. Najgorszą karą było wygnanie "na Kaukaz pod kule górali". Coś podobnego dzieje się teraz, kiedy próbuje się brać do wojska młodych ludzi za ich poglądy polityczne. Jeśli chcesz zastosować analogię, to ta jest najlepsza.

https://ocdn.eu/pulscms-transforms/1/tA8k9kpTURBXy9kMmEwMTkyMzY1OWJiMjdiMTFkYzUzMTgyM2I5NDU1Mi5qcGeRlQLNA50AwsOCoTAFoTEB
Mikołaj I

Ten okres w historii Rosji zakończył się przegraną wojną krymską.

To nie zaczęło się od Krymu. Mikołaj I rozpoczął wojnę z Turcją w 1853 r., ponieważ chciał, by Rosja dominowała w Turcji. Nie Francja, nie Anglia, ale Rosja. W rzeczywistości wojna rozpoczęła się po sporze o klucze. Mikołaj zażądał, by klucze do Bazyliki Narodzenia Pańskiego w Betlejem zostały przekazane przez katolików prawosławnym. Turcy odmówili. Wydaje się, że to drobiazg, prawda? Ale próżny Mikołaj, również najwyraźniej zupełnie oderwany od rzeczywistości, wprowadził wojska do księstw naddunajskich. Na odmowę oddania kluczy do świątyni odpowiedział wojną.

Księstwa naddunajskie to Wołoszczyzna i Mołdawia, obecna Rumunia, w czasach, gdy były częścią Imperium Osmańskiego. Wybuchła wojna z Turcją, wideadm. Paweł Nachimow spalił turecką flotę pod Synopą, a potem Anglia, Francja i Królestwo Sardynii stanęły po stronie Turcji, by wesprzeć ją w tej całkowicie niesprowokowanej wojnie. Reszta Europy również solidaryzowała się z Turkami.

Rezultatem była wojna krymska, całkowita klęska Rosji i śmierć Mikołaja. Może nawet szukał śmierci, więc celowo wyszedł pożegnać pułki idące do Sewastopola jedynie w mundurze, w lutym, bez płaszcza. A miał już 59 lat. Przeziębił się i zmarł na zapalenie płuc.

Potem nastąpił pokój paryski, próba przywrócenia stosunków z Europą, bardzo ostrożna polityka. Rosja musiała pójść na duże ustępstwa, takie jak rezygnacja z floty na Morzu Czarnym. Ten okres panowania Mikołaja I, jego ostatnie siedem lat, jest rzeczywiście podobny do tego, co dzieje się teraz: bezsensowna wojna krymska z resztą Europy — i klęska.

Jak rosyjskie społeczeństwo, ludzie zareagowali na tę wojnę?

Bardzo źle. Wojna krymska była strasznie niepopularna. Na salonach w Moskwie, Petersburgu i innych dużych miastach imperium ludzie otwarcie mówili, że rozpoczęcie tej wojny było szaleństwem.

Dziennikarz, historyk i urzędnik Jewgienij Feoktistow napisał w swoich wspomnieniach:

Dotychczas nasza literatura, na ogół gadatliwa i w żadnym wypadku nie wyróżniająca się powściągliwością, wzbraniała się przed wspomnieniem o pewnym zjawisku, które może wydawać się niewiarygodne, a jednak nie ulega wątpliwości: mówię o tym, że w czasie wojny krymskiej ludzie, którzy wyróżniali się zarówno wykształceniem, jak i zaletami moralnymi, nie życzyli Rosji sukcesu, lecz jej klęski. Postawili pytanie w taki sposób, że gdyby cesarz Mikołaj zatriumfował nad koalicją, posłużyłoby to zarówno jako uzasadnienie, jak i legitymacja dla długoletniego panowania naszego znienawidzonego systemu rządów; myślący ludzie nie mogli tolerować tego systemu; bezlitośnie obrażał on ich najbardziej cenne myśli i aspiracje.

Chłopi borykali się z własnymi problemami. Wiele mówiło się o zniesieniu pańszczyzny. Chłopom nic o tym nie mówiono, ale wiadomo, że to było w powietrzu, wiedzieli o tym. Chłopi czekali jak na mannę z nieba na przybycie Brytyjczyków i Francuzów, którzy mieli znieść pańszczyznę. W południowych regionach, w pobliżu terenów działań wojennych, czyli dzisiejszej Mołdawii i południowej Ukrainy, a w tamtym czasie Besarabii i obwodu chersońskiego, dochodziło do buntów chłopskich i zamieszek antychłopskich.

To znaczy, że ludzie wcale nie byli patriotyczni. Całe to gadanie o "patriotyzmie rosyjskich żołnierzy i narodu" jest bardzo mocną przesadą. To znaczy, żołnierze oczywiście walczyli, ale bez większego entuzjazmu. Angielsko-francuski korpus ekspedycyjny był niewielki, liczył 75 tys. żołnierzy, ale praktycznie zmiażdżył milionową armię rosyjską.

Wojna krymska była więc niepopularna na salonach. Salony tworzyli wówczas jednak ludzie wykształceni, otrzymujący informacje, które chcieli je przeanalizować i zrozumieć. Wydaje mi się, że to właśnie odróżnia czasy Mikołaja I od dzisiejszej Rosji.

Jak na tamte czasy, nawet słowianofile, tacy rosyjscy patrioci i pseudopatrioci, byli kategorycznie przeciwni wojnie. Pozostały "Listy do krewnych" Iwana Aksakowa, który był wtedy inspektorem szlachty na Krymie. Bardzo szczerze i szczegółowo opisuje on wszystkie zbrodnie, korupcję, upadek armii. Żołnierze walczyli w butach z kartonowymi podeszwami, ponieważ wszystkie skóry przeznaczone na buty zostały skradzione. Coś to przypomina, prawda?

Ujawniło się też ogromne zacofanie rosyjskiej armii. Anglicy i Francuzi mieli karabiny, które mogły strzelać na odległość półtora kilometra, natomiast Rosjanie mieli karabiny gładkolufowe z czasów wojen napoleońskich, które mogły strzelać na odległość maksymalnie 400 m. Oni mieli flotę parową, Rosja miała flotę żaglową, która została zatopiona w Zatoce Sewastopolskiej, bo nikt jej nie potrzebował.

Mikołaj powiedział wszystkim, że Rosja ma najsilniejszą armię w Europie i był z tego bardzo dumny. Przestraszył tym wszystkich. I trzeba przyznać, że wszyscy mu uwierzyli — zarówno Brytyjczycy, jak i Francuzi. Sądząc po korespondencji dyplomatycznej, wszyscy obawiali się Rosji. Ale ta wojna pokazała, że armia rosyjska jest z gliny. Miała naprawdę dużo ludzi, ale była bardzo słabo zorganizowana, miała słabe przywództwo, była słabo uzbrojona, a poza tym składała się z niewolników — rekrutów, którzy wcale nie byli zmotywowani do walki z wrogiem.

Niemce czytajo ściepe!

Premier Dolnej Saksonii Stephan Weil powiedział, że "gazociąg Nord Stream 2 nigdy nie zostanie uruchomiony", nawet po zakończeniu ery Putina. Utrata zaufania jest tak fundamentalna, że już nigdy nie będzie sytuacji, w której niemiecki rząd może polegać na energii z Rosji - wyjaśnił Weil - dodał, że nie będzie już partnerstwa energetycznego z Rosją. Według premiera Dolnej Saksonii "Rosjanie już dawno spalili wszystkie mosty, a zrobili to, niszcząc najważniejszy atut partnerstwa: zaufanie".